Dzieje Zawodowej Straży Pożarnej
w Ciechocinku i Aleksandrowie Kujawskim
1. Powołanie ZSP
Zawodowa Straż Pożarna w Aleksandrowie Kujawskim rozpoczęła swą działalność 15 grudnia 1981 roku a powołana została Zarządzeniem Nr 40/81 Wojewody Włocławskiego z dnia 18 listopada 1981 r. W dniu powołania jednostka mieściła się w budynkach strażnicy OSP w Aleksandrowie Kuj. na
ul. Marchlewskiego 5 obecnie ul. Strażacka.
Z chwilą powołania, ZSP otrzymała dodatkowe etaty (dotychczas w Komendzie Powiatowej zatrudnionych było 20 strażaków plus 2 cywili) i łącznie miała ich 33 plus 1 i 5/6 etatu cywilnego. Na tą liczbę składali się:
Z zasobów ZSP Aleksandrów Kuj. 3 kierowców pełniło służbę
w pobliskim Ciechocinku korzystając ze strażnicy OSP w tym mieście. Pierwszym dowódcą – komendantem ZSP został automatycznie, będący Komendantem Rejonowym mł. chor. poż Zdzisław Wroński.
Z chwilą przekształcenia się ZSP w JRG pierwszym dowódcą został
asp. poż. Andrzej Malinowski.
W 1987 roku, po długich staraniach różnych środowisk, zarządzeniem Wojewody Włocławskiego nr 21/87 we Włocławku z dnia 6 kwietnia 1987r. powołano do życia także ZSP w Ciechocinku. Nowo-powołana straż zawodowa w Ciechocinku otrzymała 18 etatów i należała do jednostek kat.E. Pierwszym Komendantem tejże jednostki został st. chor poż. Adam Szczęsny.
2. Okres okupacji
Początki ogólnie pojętego pożarnictwa w powiecie aleksandrowskim sięgają okresu zaborów, kiedy to będąc pod zaborem rosyjskim w 1905 roku w Aleksandrowie Pogranicznym (Kujawskim) powołano Ochotniczą Straż Pożarną. Z uwagi na fakt, że o namiastkach zawodowej straży pożarnej można mówić dopiero od chwili powołania po wojnie komend powiatowych, trudno mówić o działaniach tej formacji w okresie okupacji.
3. Rozwój bazy lokalowej
Obie działające ZSP w chwili ich powołania korzystały z obiektów należących do OSP. W przypadku Aleksandrowa był to budynek dwukondygnacyjny ze wspinalnią, pamiętający okres zaborów. W tym czasie był wspólnie użytkowany z OSP oraz z lokatorami tam zamieszkującymi. Ponadto ZSP korzystała także z budynków gospodarczych i magazynowych będących własnością OSP. Stan taki trwał do 1996 roku, w którym to ZSP już jako JRG przeniosła się do zakupionych obiektów na obrzeżach miasta. Strażnica OSP
w niezmienionym kształcie funkcjonuje do dzisiaj
ZSP w Ciechocinku również korzystała ze strażnicy OSP. Budynek jednokondygnacyjny z okresu międzywojennego do którego dobudowano garaż z czterema boksami samochodowymi. Dla zapewnienia minimum socjalnego i magazynowego, do dyspozycji ZSP oddano kontenery zlokalizowane na terenie działki OSP.
Obiekty te w późniejszym czasie przejęte zostały przez Komendę Powiatową a w początkach XXI wieku zostały zburzone. W ich miejscu powstała strażnica JRG PSP w Ciechocinku.
4. Rozwój bazy sprzętowej
W chwili powoływania, ZSP w Aleksandrowie Kuj. miała do dyspozycji :
Samochód gaśniczy Star 26 GBAM, Star 244 GBA, Żuk GLMB, samochód operacyjny Fiat 125p, samochód dostawczy Żuk, samochód ciężarowy Star 29, motocykle MZ 2 szt. podnośnik hydrauliczny SH 18 na Starze 200, przyczepę oddymiającą POdym i wężową PW. Wymieniony powyżej sprzęt był wykorzystywany wspólnie z Komendą Rejonową SP. Ponadto ZSP posiadała 3 aparaty powietrzne AP3 i 12 radiotelefonów bazowych, samochodowych i nasobnych.
Sukcesywnie następowała wymiana i doposażenie w sprzęt pożarniczy. Do końca istnienia ZSP straż w Aleksandrowie pozyskała jeszcze Jelcza 315 GCBA, Stara 244 GBAM, które to zastąpiły dotychczasowe samochody gaśnicze. Jednostka doposażona została w Żuka oświetleniowego SOn8 i SDŁ również na Żuku.
W przypadku Ciechocinka, w 1987r. ZSP przejęła część sprzętu i samochodów od OSP i jednocześnie została doposażona. W sumie: posiadała : samochód Star 244 GBA, Jelcz 315 GCBA, Star podnośnik SH18, Star 29 GPr 1500, Żuk GLBA. W późniejszym okresie następowało doposażenie i rotacja sprzętu. Pozyskano Fiata 125p operacyjnego, Żuka gospodarczego oraz Stara 200 GBM.
5. Rozwój stanów osobowych
W początkowej fazie istnienia, ZSP w Aleksandrowie Kuj. liczyła 33 etaty strażackie oraz 1i 5/6 cywili i była to liczba pracowników łącznie z Komendą Rejonową. W grupie tej znajdowało się 4 chorążych oraz zdecydowana większość podoficerów. W sumie z grana prawie 35 osób,
9 posiadało średnie wykształcenie. W latach następnych ilość etatów wzrastała aż w 1987r. nastąpił podział etatów w związku powołaniem ZSP Ciechocinek.
Na koniec roku 1991 KRSP posiadała 2 jednostki ZSP a ogólnie zasoby ludzkie przedstawiały się następująco:
- Aleksandrów Kuj. KR, chorążowie 6, podoficerowie 7, prac. cywilny 2
- Aleksandrów Kuj. ZSP, chorążowie 3, podoficerowie 25, szeregowcy 2
- Ciechocinek ZSP, chorążowie 2, podoficerowie 19, szeregowcy 10
W ogólnej liczbie 80 zatrudnionych, nie było osób z wyższym wykształceniem a średnie wykształcenie posiadało 25 w tym 4 kobiety.
6. Charakterystyczne akcje
W 1986 r. doszło do jednego z największych pożarów w Ciechocinku. Na skrzyżowaniu ulic Zdrojowej i Żelaznej powstał pożar budynku mieszkalnego z lokalem gastronomicznym. Kilkanaście zastępów ochotników oraz ZSP prowadziło działania w ciężkich warunkach zimowych przy niedostatecznym zaopatrzeniu w wodę z uwagi na zamarzające hydranty.
Nietypowe działania miały miejsce w 1989 r. Na tzw. Wyspie Dzikowskiej umiejscowionej w nurcie Wisły na wysokości Ciechocinka, wypasanych było ponad 100 owiec. Dość szybko podnoszący się poziom wody w rzece zagrażał zalaniem wyspy. Przy pomocy będącego
w dyspozycji ZSP, pływającego transportera gąsienicowego PTG oraz łodzi wiosłowych, przetransportowano bezpiecznie zwierzęta na brzeg.
W maju 1990 roku w miejscowości Wiktoryn (gmina Nieszawa) na skutek zwarcia w instalacji elektrycznej lamp nagrzewczych spalił się kurnik a w nim 18 tysięcy kurcząc. Straty oszacowano na około 860 mln złotych. Poszkodowaną firmą była Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Wiktoryn.
7. Stan na dzień powstania PSP
Pomimo tego, iż historia ZSP w powiecie aleksandrowskim jest bardzo krótka i zamyka się w okresie jednej dekady, obraz PSP w stosunku do ZSP uległ zasadniczej zianie. Być może nie dotyczy to wyposażenia zwłaszcza w samochody, gdyż one podlegały naturalnej wymianie a zaawansowanie technologiczne w okresie jednego dziesięciolecia nie uległo zasadniczej zmianie. W końcowym okresie istnienia ZSP, jednostki otrzymały nowe jelcze 315 oraz kilka innych nowych pojazdów oraz następowała rotacja sprzętu . Oczywiście w tym czasie powstała druga ZSP i zwiększyła się ilość etatów. Na początku 1981r. z chwilą powołania ZSP , straż dysponował 33 etatami natomiast z chwilą powołania PSP tych etatów było 80. Na uwagę na pewno zasługuje także fakt procentowego podniesienia się ilości osób posiadających średnie wykształcenie. W 1981 wykształcenie to posiadało 15 % natomiast w 1991 były to już 32%.
Opracował: kpt. inż. Karol Dobrzelecki – KP PSP Aleksandrów Kujawski